TAPU HARCI HESAPLAMA

Tapu Hesaplama Aracı

Devletin taşınmaz malların alım satımı sırasında beyan edilen değer üzerinden hem alıcı hem de satıcı taraftan %2 oranında aldığı hizmet bedeli tapu harcı olarak adlandırılır. Beyana dayalı bir ödeme olduğundan gerçeğe aykırı beyanın tespiti halinde ayrıca cezai işlem uygulanır. Uygulamanın yasal dayanağı 492 sayılı Harçlar Kanunu’dur. Kanunun ekinde yer alan 4 sayılı tarife ile tapu ve kadastro işlemlerinden alınacak harçlar belirlenmiştir.

Tapu Harcı Nedir?

Gayrimenkul alış ve satış işlemleri sırasında beyan edilen değer üzerinden her iki tarafın ödemek zorunda olduğu %2 oranındaki tutar tapu harcı olarak bilinir. Alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı alınacağından bir alışverişte ödenecek toplam harç miktarı beyan edilen değerin %4’ü kadar olacaktır. Müstakil ev, apartman dairesi, bina veya arsa gibi tüm taşınmazlar için tapu harcı oranı aynıdır ve 2024 yılı içi için geçerli olan oran %2’dir. Harçlar Kanunu ekinde yer alan 4 sayılı tarifede zaman zaman değişiklikler yapılabilmekte ve farklı oranlar uygulanabilmektedir.

Tapu Harcı Nasıl Hesaplanır?

Tapu harcı tutarını belirlemek için beyan edilen alım satım değerinin %2’sini hesaplamak gerekir. Böylece hem alıcı hem de satıcı tarafından harç olarak ödenmesi gereken tutar elde edilmiş olur. Bu ifadeyi formül üzerinden anlatmak gerekirse;

Beyan edilen değer X 0,02 = Ödenecek tapu harcı

İlgili miktarın ödenmesinin ardından tapu devir işlemlerini yapmak mümkün olur.

Örnek Bir Tapu Harcı Hesaplama

Örnek oluşturması bakımından 1 milyon lira bedel ile satılacak olan bir taşınmaza ait tapu harcı hesaplaması şu şekilde yapılır

1.000.000 X 0,02 = 20.000 lira alıcı tarafın ödeyeceği miktar

1.000.000 X 0,02 = 20.000 lira satıcı tarafın ödeyeceği miktar

Böylece her iki tarafın ödeyeceği tutar toplamda 40.000 lira olacaktır. Bu da alım satım bedelinin %4’üne karşılık gelir. Buradaki hesaplamayı sayısal ifade ile aşağıdaki şekilde göstermek mümkündür.

1.000.000 X 0,04 = 40.000 alıcı ve satıcı için toplam tapu harcı tutarı

Arsa Tapu Harcı Nasıl Hesaplanır?

Tapu harcı, bütün taşınmaz malların alım satım işlemleri için aynı oranda uygulanır ve aynı şekilde hesaplanır. Bu sebeple arsa için farklı bir oran veya farklı bir hesaplama şekli yoktur. Yukarıdaki örnekte 1 milyon lira bedel ile satılan taşınmazın arsa olduğunu kabul edersek yine aynı şekilde toplamda 40.000 lira tapu harcı ödenmesi gerekir.

Tapu Devir Masrafları Ne Kadar?

Alım satımı yapılacak taşınmazın tapu devir masrafı tapu harcı ve döner sermaye hizmet bedelinden oluşur. Bunların birincisi olan tapu harcının alıcı ve satıcının her birinden ayrı ayrı %2 olarak toplam %4 oranında tahsil edileceği yukarıda ifade edilmişti. İkincisi ise döner sermaye hizmet bedeli adı altında tahsil edilen tutardır. Tapu devir masrafı tapu harcı ile döner sermaye hizmet bedelinin toplamından oluşur.

Döner sermaye hizmet bedeli hesabında bir değişken bir de sabit çarpan vardır. Sabit olan gösterge değeri 2024 yılı için 822 lira olarak belirlenmiştir. Söz konusu gösterge rakamı ile değişken olan o il veya ilçenin katsayısı çarpılır ve ödenecek döner sermaye hizmet bedeli bu şekilde hesaplanmış olur.

Örneğin döner sermaye hizmet bedeli hesabında kullanılan katsayı İstanbul için 2,5 olarak belirlenmiştir. Bu katsayı üzerinden hesaplama yapıldığında 822 X 2,5 = 2.055 lira olarak ödenecek döner sermaye hizmet bedeli tutarı elde edilir.

Katsayının 1 olması durumunda söz konusu tutar 822 X 1 = 822 lira olarak hesaplanır. Döner sermaye hizmet bedeli hesabında tapu müdürlükleri arasında farklara sebep olan katsayıdır. Gösterge ise her yıl için sabit olarak belirlenen bir değerdir. Bu işlemde gösterge 2024 yılı için sabit 822 lira olarak alınırken katsayı il veya ilçeye göre değişken olarak uygulanır.

Tapu Harcı Nasıl Ödenir?

Tapu harcı ödemesi yapmak için https://www.tkgm.gov.tr/e-tahsilat sayfasını kullanmak mümkündür. Bu adresi kullanarak telefona gönderilen bir tahsilat kodu yardımıyla sorgulama ve kredi kartı veya banka hesabı üzerinden online olarak ödeme yapılabilmektedir.

Bunun dışında bazı bankaların şube, ATM veya dijital bankacılık kanallarını kullanarak ödemeler yapılabilir. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığının online ödeme kanalı olan İnteraktif Vergi dairesi üzerinden de söz konusu ödemeyi yapmak mümkündür.