ARAÇ SİGORTASI
SAĞLIK SİGORTASI
KONUT SİGORTASI
DİĞER SİGORTALAR
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
KDV olarak bilinen Katma Değer Vergisi ve ÖTV şeklinde yaygın kullanıma sahip olan Özel Tüketim Vergisi otomotiv piyasasının en önemli vergi unsurlarını oluşturur. Herhangi bir aracın satın alma maliyetini belirlemede rolü olan bu iki vergi kalemi ile ilgili daha detaylı bilgilere sahip olmak konuyla ilgilenenler için son derece önemlidir.
Motorlu araçlar için uygulanan ÖTV oranları çeşitli parametrelere bağlı olarak değişkenlik göstermekle birlikte KDV oranı sabittir. %20’lik KDV oranına tabi olan araç alım satımlarında matrahın belirlenmesi ve bu tutarın %20’si kadar vergi uygulanması araç KDV’si olarak kabul edilir.
Araç ÖTV’si ise biraz daha karmaşık bir hesabın ardından netleştirilebilecek bir uygulamadır. Türkiye’de satılacak bir otomobil için ÖTV oranı çeşitli kriterler doğrultusunda %45 ile %220 arasında değişebilmektedir. Konuyu birkaç örnek üzerinden açıklamak gerekirse;
Vergisiz fiyatı 184 bin liranın altında ve 1600 cc’den daha küçük motora sahip olan bir otomobilin ÖTV oranı %45 olarak belirlenmiştir. Motor hacmi yine aynı şekilde 1600 cc altında olmasına rağmen vergisiz fiyatı 280 bin lira ve üzerinde olan bir otomobil için ÖTV oranı ise %80 olarak hesaplanır.
Motor hacmi 1600 cc ile 2000 cc arasında olan otomobillerde vergisiz fiyat bazlı oransal değişiklikler söz konusu olmaktadır. Ancak 2000 cc ve üzerindeki otomobillerin tamamında fiyattan bağımsız olarak %220 oranında ÖTV uygulaması yapılmaktadır. İçten yanmalı motorlar üzerinden verilen bu örneklerin yanı sıra hibrid ve elektrikli araçlar için ÖTV hesaplamasında kullanılan farklı tarife listelerinden söz etmek mümkündür.
Herhangi bir aracın KDV ve ÖTV hesabını yapmak için öncelikle vergi öncesi fiyatını bilmek gerekir. Otomobil üreticileri veya bayileri tarafından düzenlenecek faturalarda öncelikle aracın vergi öncesi fiyatı yazılır. Bunun ardından aracın motor hacmi ve faturaya yansıyan değeri doğrultusunda ÖTV bakımından hangi vergi dilimine dahil olduğu bulunur. Belirlenen vergi dilimine karşılık gelen oran üzerinden ÖTV hesaplanır ve aracın satış fiyatına eklenir.
Aracın vergisiz satış fiyatına hesap edilen ÖTV tutarı eklenerek bir bakıma KDV matrahı da elde edilmiş olacaktır. ÖTV aracın yalın fiyatı üzerinden hesaplanırken KDV hesabında matrah ÖTV tutarını da içine alır. Bu şekilde elde edilmiş bulunan matrah üzerinden %20 oranında KDV hesaplanarak aracın satış fiyatına eklenir.
1600 cc altında motor hacmine ve 100 bin lira satış değerine sahip olan bir aracın KDV ve ÖTV hesabını örnek oluşturması bakımından yapmak gerekirse;
100.000 * 0,45 = 45.000 ÖTV
100.000 + 45.000 = 145.000 KDV Matrahı
145.000 * 0.20 = 29.000 KDV
145.000 + 29.000 = 174.000 ÖTV ve KDV dahil araç fiyatı şeklinde hesaplama yapılır.
Yukarıda hesaplanan örnekten yola çıkarak araç fiyatı vergi olmadan ne kadar sorusuna cevap vermek mümkün olur. 174 bin liradan tüketiciye ulaşan bir aracın yapılan hesaptan da anlaşılacağı üzere 74 bin lirası ÖTV ve KDV olarak ödenmektedir. Dolayısıyla 174 bin liraya satın alınan böyle bir aracı vergi olmasaydı 100 bin liraya almak mümkün olacaktı.
Buradan kabaca şu şekilde bir sonuç elde etmek mümkündür. En düşük oranlı otomobil vergilendirmesi olarak belirlenen ÖTV ilk dilimine dahil bir araçta araç satış fiyatının %74’ü oranında vergi ödenmiş olmaktadır. Artan ÖTV dilimleri doğrultusunda araçtaki vergi yükü de artacaktır.
Araç vergi indirimi olarak bilinen ve ÖTV muafiyeti sağlayan avantajlı durumdan yararlanmak engelli bireylere tanınmış bir haktır. Bundan yararlanabilmek için kişilerin öncelikli olarak tam teşekküllü bir hastaneden engel durumlarını gösteren rapor almaları gerekir. Raporda yazan engel oranı doğrultusunda indirim veya muafiyetten yararlanmak mümkün olabilmektedir.
Engel oranı %90 ve üzerinde ise ÖTV muafiyeti, daha altında ise çeşitli oranlarda ÖTV indirimi söz konusu olmaktadır. Genel anlamda ÖTV indirimi nedir sorusunu bu şekilde kısaca yanıtlamak mümkündür.
Vergi mevzuatı çerçevesinde herhangi bir araca ait ÖTV ve KDV hesabını yapmak konuya ilgisi veya hakimiyeti olmayan kişiler için oldukça karmaşık olabilir. Bu şekilde karmaşık hesap ile elde edilen sonuçlarla yapılacak işlemler ise çoğu zaman hatalı sonuçlar verir.
Ancak bu karışık hesaplardan ve mevzuat hazretlerinin inceliklerinden uzak kalarak da bu işlemleri yapmak mümkündür. Bunun için kullanılabilecek AXA araç KDV ve ÖTV hesaplama aracı ile konuya uzak veya yakın herkes söz konusu hesaplamaları kolaylıkla ve en doğru şekilde yapma imkanını elde eder.