Şasi numarası için genel bir ifade ile aracın kimlik numarası demek mümkündür. İlk defa 1954 yılında kullanılmaya başlanan şasi numarası 1981 yılından itibaren standart hâle gelmiştir. Amerikan Ulusal Otoyol Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA) tarafından geliştirilen standartlar çerçevesinde 17 karakterden oluşan bir yapıya sahiptir.
Uluslararası kullanımda VIN (Vehicle Information Number) olarak adlandırılan şasi numarası aracın üretime girdiği andan itibaren tüm geçmişini kaydetmeye yarar. Özel sayı ve harf kombinasyonları ile şekillenen numara benzersiz bir yapıdadır ve aynı kombinasyon bir başka araçta bulunamaz. Bir aracın trafiğe çıkabilmesi için bir şasi numarasına sahip olması zorunludur.
Şasi Numarası Nedir?
Şasi numarası bir aracın kimlik belgesi olarak kabul edilebilir. Standart olan uygulama ile rakamlar ve harflerden meydana gelmiş benzersiz bir dizi aracın tüm bilgilerini taşır. Böylelikle sigorta, kaza, hasar kayıtlarından yedek parça teminine kadar birçok işlem bu numara üzerinden yürütülür.
Aracın kimlik numarası sayılan şasi numarası; aracın hangi yılda, hangi ülkede üretildiğini gösterir. Ancak buna ilave olarak kasası, motor tipi, fabrikası ve o fabrikanın kaçıncı üretimi olduğu gibi bir dizi bilgiyi de içerir. Çoğunluğu numaralardan oluşan 17 haneli dizide harfler de bulunur. Bununla birlikte herhangi bir karışıklığa yol açmaması bakımından "o, i ve q” harfleri kullanılmaz. Uygulama ile bu harflerin, sıfır ve bir rakamları ile karışmasını önlemek amaçlanmıştır.
Benzersiz olması dolayısıyla ayırt edici özelliği bulunan şasi numarası pek çok yerde kullanılır. Üreticiler tarafından araca ait bilgiler bu numara üzerinden kayıt altına alınır. Ayrıca fabrika çıkışı sonrasında da şasi numarası ile birçok işlem gerçekleştirilir. Bunların arasında zorunlu trafik sigortası, kasko sigortası kayıtları ile bunlara ait hasar detayları yer alır. Ayrıca aracın yedek parça ihtiyacı durumunda şasi numarası üzerinden doğru parçaya ulaşmak mümkün olur.
Şasi (Şase) Numarası Nerede Yazar, Aracın Neresinde Olur?
Bir aracın şasi numarası genellikle sürücü kapısının iç kısmında plaka üzerine kazılı olarak yer alır. Günümüzde birçok üretici ön cam alt bölümünde bir boşluk içerisinde bu numaraya yer verebilmektedir. Araç modeline göre farklı uygulamalar görülmekle birlikte araç üreticileri şasi numarasını motor kaputu içerisine damga şeklinde basmaktadır. Kimi araç modellerinde ise bagaj içerisinde yazılı olması da ihtimal dahilindedir.
Bununla birlikte şasi numarasını araç üzerinde görmek her zaman kolay olmayabilir. Bu sebeple ruhsat üzerinde yer alan şasi numarası bölümüne bakarak bu bilgiye erişmek mümkündür. Yine aynı şekilde zorunlu trafik sigortası ve kasko sigortası gibi poliçeler üzerinden de şasi numarasına ulaşılabilir.
Şasi Numarası Neden Gerekli ve Önemlidir?
Şasi numarası benzersiz bir sıralamadan oluştuğu için ayırt edici özelliğe sahiptir. Bu da aracın kimliklendirilmesi bakımından son derece önemlidir. Bir insanın kimlik numarası gibi aracın da kimlik numarası vardır ve bu, şasi numarası olarak kabul edilir. Değiştirilmesi mümkün olmadığı gibi tahrif edilmesi hâlinde ciddi cezalar söz konusudur.
Bir araç daha fabrikada bantta ilerlerken şasi numarasına sahip olur ve imalat sürecindeki tüm aşamalar bu numara üzerinden kayıt altına alınır. Aracın sonraki hayatında yapılan tüm işlemler de bu numara ile eşleştirilir. Dolayısıyla aracın geçmişindeki bilgilere erişim ancak bu sayede mümkün olur.
Şasi Numarasının Kullanıldığı Durumlar
Şasi numarası aracın ayrılmaz bir parçasıdır. Ruhsatta mutlaka yer alır ve alım satım işlemlerinde en önemli unsur olarak değerlendirilir. Ayrıca aracın hem zorunlu trafik sigortası hem de kasko sigortası, şasi numarası ile kayıt altına alınır. Şasi numarası ile yapılan Tramer sorgulama işlemleri sayesinde aracın farklı plakalarla da olsa karıştığı tüm kazalar listelenebilir.
Araç üreticileri, araç modelleri üzerinden yedek parça ihtiyaçlarını en doğru şekilde şasi numarası kullanarak temin etmektedir. Bu sayede o aracın üretimi sırasında hangi parça kullanıldıysa o modele ait yedek parçaya ulaşmak mümkün olur.
Araçların kaza ve hasar durumları kayıt altına alınırken plaka numarasının değişken olması bazı kayıtların gözden kaçmasına neden olabilir. Özellikle ağır hasar kayıtlı araçlar için kontrolün şasi numarası üzerinden yapılması çok daha sağlıklı bir sonuç almayı sağlayacaktır.
Şase Numarasını Paylaşmak Güvenli Mi?
Araca ait pek çok bilgiye kolay bir şekilde erişmeyi sağlayan şasi numarası özellikle ikinci el otomobil alım satımlarında yaygın olarak kullanılır. Aracı satın alacak kişiler şasi numarası sayesinde tüm geçmiş bilgilere ulaşabilir. Kaza ve hasar geçmişini bu şekilde öğrenmek ve bu bilgiler ışığında aracı satın alıp almamaya karar vermek çok daha sağlıklı olacaktır.
Aracın hasar geçmişini ve hasar kayıtlarını elde etmek isteyen kişiler tarafından 17 haneli oluşan benzersiz kod diğer kişiler ile paylaşılmaktadır. Sigorta şirketleri ve çalışanları tarafından sorgulamalar yapılsa da kimi zaman bu numaralar internet ortamındaki araştırmalarda da kullanılabilmektedir.
Bununla birlikte araca ait özel bir kod olarak kabul edilen şasi numarasının başka kişiler tarafından bilinmesi genel olarak bir soruna yol açmaz. Herhangi bir tehlikeli sonuç doğurmaz. Tramer sorgulama işlemleri sağlıklı alışveriş yapılabilmesi için teşvik edilen ve bir bakıma kamu otoritesi nezdinde güvenli kılınan bir işlemdir. Kişilerin ya da kurumların yapacakları sorguya esas işlemler neticesinde herhangi bir yasal risk ya da sorun oluşmaz.
Şasi Numarası ve Şase Numarasını Aynı Anlama mı Gelir?
Evet, "şase numarası" ve "şasi numarası" terimleri genellikle aynı şeyi ifade eder. Türkçe'de araçların benzersiz tanımlayıcı numarası genellikle "şase numarası" olarak adlandırılır. Bu numara, aracın üretildiği fabrikadan çıkışından itibaren takip edilebilir ve genellikle aracın kimliğini belirlemek için kullanılır. Bu numara, aracın motor, şanzıman ve diğer önemli özellikleri hakkında bilgi içerir. "Şase" kelimesi, bir aracın iskeletini oluşturan çerçeve veya şasiyi ifade eder, bu nedenle "şase numarası" terimi bu numaranın aracın temel yapısını temsil ettiğini belirtir. Aynı zamanda bu terim "VIN numarası" (Vehicle Identification Number) olarak da bilinir.
