Plaka, motorlu kara taşıtları için bir nevi kimlik niteliğindedir. Yasal mevzuat gereği araçların hem önüne hem de arkasına takılması zorunlu bu ayırt edici parçalar, çeşitli nedenlerden dolayı yapısal hasara uğrayabilir veya güncelliğini yitirebilir. Bu tarz durumların meydana gelmesi halinde ise plaka yenileme yapılması gerekebilir.
Plaka Hangi Durumlarda Değiştirilir?
Plakalar, araç sahipleri tarafından satış sonrasında yenilenmek istenebilir. Eskiden satış sonrasında aracın kullanılacağı kente uygun olarak plaka yenilenmesi zorunluyken günümüzde bu işlem ruhsat sahibinin isteğine bırakılmıştır. Değişiklik gerektiren durumlardan bir diğeri ise plakanın yıpranmasıdır. Zira kaza veya uzun süreli kullanım gibi nedenlerden dolayı üzerindeki bilgiler okunamayacak hâle gelebilir ve bu durumda plakanın değiştirilmesi gerekir.
Plakaların, yasal mevzuattaki değişiklikler nedeniyle de değiştirilmesi gerekebilir. Bu tarz bir değişiklik zorunlu hale geldiğinde, uyulması gereken kriterler resmi makamlarca çeşitli iletişim kanalları vasıtasıyla duyurulur. Yapılan duyurunun ardından araç sahiplerine plakalarını yasal mevzuata uygun hâle getirebilmeleri için süre tanınır.
Yukarıda sıralanan durumlara ek olarak hatalı montaj veya basım dolayısıyla araçta takılı plakaların yenileri ile değiştirilmeleri zorunlu hâle gelebilir. Söz konusu kategoriye dâhil olan plakalar, şu şekilde sıralanabilir:
• APP (Avrupa Press Plaka) plakalar
• Cam veya folyo gibi malzemelerle kaplananlar
• Üzerinde boya veya boya kalıntısı bulunanlar
• Kenar çizgisi kesilen ya da şekli değiştirilenler
• Kare gibi standart dışı ölçülerde basılanlar
• Montaj esnasında kullanılan çivi veya vidalar nedeniyle bilgileri okunamayacak durumda olanlar
Plaka Yenileme Süreci Nasıl İşler?
Hangi nedenden olursa olsun plaka yenileme süreci notere müracaat ile başlar. Eğer alım / satım nedeniyle plaka yenilenecekse, noter görevlisinin yönelttiği soruya olumlu yanıt verilmesi yeterlidir. Satış belgesinin düzenlenmesinin ardından yeni plaka numarası belirlenir. Eski plaka noter tarafından teslim alındıktan sonra yeni plaka numarasının yazılı olduğu belge araç sahibine verilir. Bu işleme paralel olarak yeni plakaya ait bilgiler ruhsata işlenir.
Sürecin devamında, noterden alınan belge ile birlikte Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonuna bağlı en yakın odaya başvurulur. Buradan yapılacak yönlendirme ile plaka basım merkezine gidilerek yeni plakalar alınır. Noter araç devri ile plaka değiştirme işlemi esnasında ruhsat sahibinden ücret talep edilir. Notere ödenecek plaka yenileme ücreti dışında plaka basımı için de harç yatırılması zorunludur.
Yıpranma gibi durumlar nedeniyle plaka yenileme işlemleri, yakın zamana kadar emniyet müdürlüklerine bağlı trafik tescil birimine yapılmaktaydı. Ancak mevzuat değişikliği sayesinde kullanım ömrünü tamamlayan veya bilgileri anlaşılamaz hâle gelen plakaların yenilenmesi de noter kanalından gerçekleştirilebilmektedir. Tabii noterdeki işlemlerin hızlıca tamamlanabilmesi için bazı belgelerin başvuru aşamasında eksiksiz biçimde sunulması gerekir.
Plaka Yenileme için Gerekli Belgeler
Plaka yenileme işleminin yapılabilmesi için gerekli belgeler şunlardır:
• Üzerinde T.C. kimlik numarası yazan nüfus cüzdanı veya kimlik kartı
• Araca ait eski trafik belgeleri ve plaka
• Güncel tarihli zorunlu trafik sigortası poliçesi
• Geçici tescil belgesi ya da noter satışına dair belge (aslı ve fotokopisi)
• İkamet adresine yakın şoförler odasından alınan nakil dosyası
• MTV borcunun ödendiğini gösteren makbuz
Hangi Durumlarda Plaka Değiştirme Yapılamaz?
Plaka değişimine engel olabilecek iki durum söz konusudur. Bu tür durumların ilki geçmiş dönemlere ait MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi) borcunun bulunmasıdır. Geçmişe yönelik borç kaydının bulunması halinde noterdeki yenileme işlemleri askıya alınır ve borcun ödenmesi beklenir. Benzer şekilde aracın geçerli muayenesinin olmaması da plaka yenilemesinin yapılamamasına yol açar. Ödeme ve araç muayene tarihlerini kaçırmamak için online sorgulama seçeneklerinden faydalanılabilir.
