Pasaport, ülkeler arası seyahat edebilmek için alınması gereken bir belgedir. Ülkemizde kapsama alanı farklı olan, 4 farklı renkte pasaport kullanılır. Her bir pasaport rengi, pasaportun özelliklerini ve kullanım şartlarını belirtir. 2011 yılında çipli pasaport sistemine geçildiğinde pasaport renklerinde de değişiklikler yapıldı. Bu 4 pasaporttan birini alabilmek için kişilerin gerekli şartları sağlamaları gerekir. Öte yandan, birçok kişi “Pasaport nasıl alınır?” sorusunu merak eder. Pasaport çeşidine göre başvuru süreci de farklılık gösterebilir. Gerekli evrakları eksiksiz bir şekilde temin edip, pasaport başvurusu yaparak vizesiz, kapıda vize ya da online vize seçeneği sunan ülkelere kolayca giriş yapabilirsiniz. Pasaport yenileme süreci aşamaları da pasaport başvuru süreci ile benzerdir.
Türkiye’de kullanımda olan 4 farklı pasaport çeşidi bulunur; yeşil, gri, siyah ve bordo pasaport. Başvuru yapılmak istenen pasaport rengine göre pasaport ücreti ve başvuru süreci değişiklik gösterebilir.
Bordo (Umumi) Pasaport
Ülkemizde en çok kullanılan pasaport çeşididir. Herhangi bir Türk vatandaşı bordo pasaport alabilir. Bordo pasaport, Türk konsoloslukları, yetkisi olan valilikler ve İçişleri Bakanlığı tarafından verilir. Bordo pasaportla Türkiye’nin anlaşmalı olduğu ülkelere vizesiz seyahat edilebilir. Bordo pasaportun geçerlilik süresi en az 6 ay, en fazla ise 10 yıl olabilir. Bordo pasaportun kapsama alanı diğer pasaportlara göre sınırlı olsa da toplamda 111 ülkeye vizesiz, kapıda vize ya da online vize seçeneğiyle giriş yapabilmenizi sağlar. Bu seyahatler sırasında yaşayabileceğiniz kaza ya da hastalık durumlarında giderleri kolayca karşılayabilmek için ise yurt dışı seyahat sağlık sigortası yaptırabilirsiniz.
Bordo pasaport için gerekli evraklar konusu yaygın olarak merak edilir. Umumi pasaport başvurusu için gerekli olan evraklar şu şekildedir:
• Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, nüfus cüzdanı ya da geçici kimlik belgesi,
• 50x50 ya da 50x60 mm boyutlarında, beyaz bir fonla çekilmiş 1 adet biyometrik fotoğraf, (son 6 ay içerisinde çekilmiş olması gerekir)
• Varsa daha önce kullanılmış olan pasaportlar,
• Bankaya yatırılan cüzdan bedeli ve pasaport harcına dair makbuz, (Artık ödemeler sistem üzerinden kontrol ediliyor, yani pasaport harcı ödeme işlemine dair herhangi bir makbuz ya da dekont getirmeseniz de işleme devam edilir)
• Pasaport başvurusu reşit (18 yaş üstü) olmayan ya da engelli olan birisi için yapılıyorsa muvafakatname.
• Harçtan muaf olmak için 25 yaş altındaki öğrenciler için öğrenci belgesi
Yeşil (Hususi) Pasaport
1, 2 ya da 3. dereceden devlet memurlarına ve eski bürokratlara verilir. Yeşil yani hususi pasaport sahibi olan bir kişinin ailesinin bazı üyeleri de yeşil pasaport sahibi olabilir. Yeşil pasaporta sahip olan vatandaşlar emekli olduklarında da bu pasaportu koruyabilirler. Yeşil pasaport sahipleri, bordo pasaport sahiplerinin girdiği bütün ülkelerin yanı sıra bordo pasaportun giriş yapamadığı 67 ülkeye de vizesiz giriş yapabilirler. Yeşil pasaportun giriş yapabildiği ülkelere bütün Avrupa ülkeleri dahildir. Geçerlilik süresi en az 6 ay, en fazla 5 yıl olabilir. Yeşil pasaport için İl Nüfus Müdürlükleri ya da Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü web sitesi üzerinden başvuru yapılabilir.
Gri Pasaport (Hizmet Pasaportu)
Hizmet ya da görev pasaportu olarak bilinen gri pasaport, yurt dışına resmi kurumlar tarafından bir görev için gönderilen vatandaşlara verilir. Bordo pasaport sahibi olan bir vatandaş yurt dışına göreve gönderildiğinde gri pasaport kullanır. Gri pasaport turistik seyahatler amacıyla kullanılamaz. Bu pasaport söz konusu görev süresince geçerlidir. Gri pasaportlar genel olarak 5 yıl süreyle çıkarılır ve kişinin görevini bitirdiğinde pasaportu ilgili kuruma teslim etmesi gerekir. Gri pasaport sahipleri 156 ülkeye vizesiz giriş yapabilir.
Siyah (Diplomatik) Pasaport
En üst düzey olan siyah (diplomatik) pasaport yüksek devlet görevlilerine verilir. Siyah pasaport sahibi vatandaşların aile üyeleri yeşil pasaport alabilir. Pasaport çeşitleri arasından en çok ülkeye vizesiz giriş sağlayan pasaporttur. Diplomatik pasaport şu kişilere verilir:
• TBMM meclis üyeleri,
• Orgeneraller,
• Yargıtay, Sayıştay ve Danıştaylar,
• Konsolosluk ve Büyükelçiliklerde görev yapanlar,
• Büyükşehir Belediye Başkanları,
• Valiler,
• Diyanet işleri başkanı,
• Bakanlık müsteşarları,
• Oramiraller,
• Cumhurbaşkanlığı ve meclis genel sekreterleri,
• Eski cumhurbaşkanları, başbakanları ve dışişleri bakanları
Bu kişiler yurt dışına seyahat ettiklerinde siyah pasaportlarını sadece görev süresince kullanabilirler.
Yeşil Pasaport Kime Verilir?
Devlet memurlarına ve kamu görevlilerine verilen yeşil pasaport, bütün Avrupa ülkeleri dahil olmak üzere birçok ülkeye vizesiz giriş yapabilir. Yeşil pasaport şu kişilere verilir:
• 1, 2 ve 3. dereceli kadrolarda bulunan sözleşmeli devlet memurları. Devlet memuru dereceleri 1’den başlar ve 13’e kadar devam eder. Yeşil pasaport almak isteyen kişinin ilk üç derecede yer alması gerekir.
• Görevini bitirmiş eski TBMM üyeleri
• Eski bakanlar
• 1, 2 ya da 3. dereceden memur olarak görev yapmış ve emekli olan kişiler
• Devlet sporcusu olan atletlere
Pasaport Nereden Alınır?
Pasaport almak isteyen vatandaşların büyük bir bölümü pasaportlarını nereden alacaklarını merak eder. Bordo yani umumi pasaport epasaport.gov.tr internet sitesi üzerinden ve İlçe Emniyet Müdürlükleri aracılığıyla alınabilir. Yeşil, gri ve siyah pasaportlar ise sadece İl Nüfus Müdürlükleri üzerinden alınabilir. Her pasaport için öncesinde randevu alınması gerekir. Gri, yeşil ve bordo pasaportlar için başvuru yapılması gerekirken, siyah pasaport almak için başvuru gerekmez. Siyah yani diplomatik pasaport devlet tarafından verilir. Şartlarını taşıdığınız bir pasaport alarak birçok ülkeye vizesiz giriş yapabilir, vize isteyen ülkelerden de vize alabilirsiniz.
Gri Pasaport Kime Verilir?
Gri yani hizmet pasaportu şu kişilere verilir:
• Hükümet, hususi idareler ve belediyeler tarafından yurt dışına göreve gönderilenler
• Türk Hava Kurumu ve Türk Kızılay Cemiyeti tarafından görevlendirilenler
• Türkiye Cumhuriyetine ait olan milletlerarası kurumlarda memur olarak çalışanlar.
Pasaport Ücreti Nedir?
Pasaport çıkartarak yurt dışına seyahat etmek isteyen birçok kişi pasaport fiyatları konusunu merak eder. Pasaport fiyatları şu şekildedir:
• 6 ay süreli pasaport için; 390,40 TL harç bedeli, 225 TL defter bedeli, toplamda 534,40 TL
• 1 yıl süreli pasaport için; 452,30 TL harç bedeli, 225 TL defter bedeli, toplamda 677,30 TL
• 2 yıl süreli pasaport için; 738,40 TL harç bedeli, 225 TL defter bedeli, toplamda 963,40 TL
• 3 yıl süreli pasaport için; 1.049,00 TL harç bedeli, 225 TL defter bedeli, toplamda 1.274,00 TL
• 4-10 yıl süreli pasaport için; 1.478,30 TL harç bedeli, 225 TL defter bedeli, toplamda 1.703,30 TL
