Türkçe kelime anlamı “melez” olan hibrit, iki farklı tip motorun bir arada olduğu arabaları tanımlar. Araç sahibine tasarruf ve performans vaat eden hibrit arabalar, fosil yakıt tüketiminin azaltılması için devletlerin özel yasalar çıkardığı günlerde kilit rol oynar.
Son dönemlerde popülerliği ve yaygınlığı artan hibrit otomobillerin icadı yıllar öncesine dayanır. Türleri, avantajları ve dezavantajları gibi temel bilgiler ile hibrit otomobilleri yakından tanıyın.
Hibrit Araba Nedir?
Hibrit araba, benzinli ya da dizel otomobillerden farklı olarak aynı anda iki farklı güç kaynağı kullanan araçlara verilen isimdir. İçten yanmalı bir motor ile elektrikli motorun birlikte kullanıldığı hibrit arabalar, elektriğin yanında benzin veya dizel yakıtlardan birisini enerji kaynağı olarak kullanarak hareket eder.
Hibrit otomobilde bulunan elektrik motoru, benzin motorunun çalıştığı anlarda veya frenleme esnasında aküden şarj olur. Bu sayede, çalışmak için ihtiyaç duyduğu enerjiyi elde eder. Benzinin daha az kullanılmasını sağlayan bu yöntem, önemli bir tasarruf sağlar.
Hibrit Araba Çeşitleri Nelerdir?
Hibrit araçlar temel olarak ikiye ayrılır. Klasik hibrit araç ve kablolu hibrit araç (PHEV) olarak iki türü olan hibrit araçlar elektrikli motorun harici bir kabloyla şarj edilip edilmemesine göre ayrışır. Açılımı “Plug-in Hybrid Electric Vehicle” olan PHEV, yani kablolu hibrit araç, prize takılabilir hibrit elektrikli araç olarak tanımlanır. Bu sebeple şarj girişi olan bu modellerin, fosil yakıtlı araçlar ile elektrikli araçların kesişim noktasını temsil ettiği söylenebilir.
Klasik hibrit araç ise dört alt kırılıma sahiptir. Bunlar; seri hibrit, paralel hibrit, seri-paralel hibrit ve hafif hibrit araçlardır.
Seri hibrit araçlarda içten yanmalı motora bağlı olan jeneratörden bataryaya ve elektrik motoruna güç aktarılır. Tekerleklerin gücü doğrudan motordan gelir. Bu sebeple batarya ve elektrik motorunun gücü ve hacmi büyüktür. Motorlar birbirinden ayrı şekilde çalışır.
Paralel hibrit araçlarda batarya ve elektrik motoru, seri hibrit modellere göre daha küçüktür. Fosil yakıtlı motor asıl güç kaynağıdır ve elektrikli motorla birlikte çalışır. Paralel hibrit otomobiller, akaryakıtla çalışan otomobillerin elektrik enerjisiyle desteklendiği sisteme sahiptir.
Seri-paralel hibrit araçlar, yukarıdaki iki türün özelliklerini bünyesinde barındırır. Bu tür hibrit araçlarda yüksek hızda seyrederken tahrik gücü içten yanmalı motordan elde edilir. Düşük hızdayken elektrik motoru bu görevi devralır.
Hafif hibrit araçlarda elektrik motoru, yalnızca kalkış ve hızlanma esnasında destekleyici rol üstlenir. Elektrikli motor, ihtiyaç duyduğu gücü düşük voltaj değerine sahip bataryadan alır.
Hibrit Arabanın Çalışma Şekli
Hibrit araçlar, türlerine göre farklı yöntemlerle çalışır. Yukarıda belirtildiği gibi, temelde şarj edilen elektrikli motor (PHEV) ve şarj edilmesine ihtiyaç duyulmayan (klasik hibrit) elektrikli motorlar bulunur. İki türün de ortak çalışmak prensibi ise içten yanmalı yani akaryakıtlı motorla birlikte çalışarak arabanın çalışmasını sağlamasıdır. Yine hibrit motorun türüne göre değişkenlik gösterecek şekilde, içten yanmalı motorla aynı anda veya kalkış ve hızlanma sırasında çalışan elektrik motoru sayesinde araç, performansında herhangi bir kayıp yaşamadan seyrine devam eder. Elektrik motoru, motorun tipine göre arabanın frenleme veya rölanti anında şarj olur.
Hibrit Araba Avantajları ve Dezavantajları
Hibrit arabanın akla ilk gelen avantajı, çevre dostu bir emisyon sistemi olmasıdır. Elektrik motorunun kendi kendini şarj edebilmesini ve aracın daha az fosil yakıt tüketmesini sağlayan hibrit arabalar, doğaya daha az karbon salar. Bu sayede hava kirliliğinin azalmasına yardımcı olur.
Tüketilen yakıt miktarının azalması, maddi açıdan da avantaj sunar. Anlık kalkışlarda yüksek performans sergileyen hibrit arabalar, şehir içi trafiğinde kullanım kolaylığı sağlar. Seri bir sürüş sunmasının yanında sessiz bir yolculuk deneyimi yaşatır. Hibrit otomobiller; içten yanmalı motoru destekleyen bir elektrikli motora sahip olduğu için, yalnızca yakıtla gidilen menzilden daha uzun menzil gider.
Hibrit arabaların yüksek fiyatlı olması ise hibrit arabanın dezavantajları arasında yer alır. Geleneksel otomobillere kıyasla daha kompleks motorlara sahip oldukları için servis sayısının sınırlı olması, araç bakımını zor kılan noktalardan birisidir. Aynı zamanda yedek parça bulma zorluğu bulunur. Bu sebeplerden dolayı bakım ve onarım maliyetleri, geleneksel arabalara göre daha yüksek olur. Son olarak araçta bulunan yüksek voltajlı bataryalar, kaza anında yolcular için, sonrasında çevredekiler için güvenlik riski oluşturur.
İlk Hibrit Araba Hangi Marka Tarafından Kaç Senesinde Piyasaya Sürüldü?
İlk hibrit otomobili Ferdinand Porsche tasarladı. “System Lonher-Porsche Mixte” ismini verdiği otomobil, ön tekerleklere benzin motorunu destekleyen elektik motoru eklemesiyle ortaya çıktı. Ardından 1900’lü yılların başında Henry Ford’un benzinli otomobil üretim hattını kurmasıyla birlikte hibrit araca olan talep azaldı. 1910’lu yılların ortasına kadar Mixte’nin teknolojisini kullanan hibrit otomobiller üretilmeye devam etti fakat benzinli aracın fiyat ve performans üstünlüğüne dayanamayıp üretimin durdurulması kararı alındı.
1997 senesinde ise Toyota’nın “Prius” modeliyle birlikte hibrit otomobil furyası uzun yıllar sonra kaldığı yerden devam etti. Günümüzde ise birçok otomobil üreticisinin hibrit modelleri bulunur.
Hibrit Araba Vergileri ve Sigortaları Hakkında
Çevreye daha az veriyor olması, fosil yakıt kullanımını azaltması gibi sebeplerden dolayı yurt dışında hibrit araçlara özel teşvikler bulunur. Ancak Türkiye’de şu ana kadar duyurulmuş hibrit araçlara özel bir teşvik paketi bulunmasa da ve elektrikli araç sigorta ve kaskolarında farklılıklar bulunmaktadır.
Siz de şimdi, AXA Sigorta’nın Kasko Sigortası türlerini inceleyin ve teklif alın.
