Çocuğunuz belki elit bir atlet olmak ya da sporda bir kariyer yapmak istemeyecek. Ancak bu, spor yaparken hayatları boyunca saklayabilecekleri birçok faydalı alışkanlık edinmeleri ve beceri geliştirmelerinin önünde asla bir engel değil. Çocukların, özellikle gelişim çağlarında spora katılımı sadece fiziksel sağlıkları ve gelişimleri için değil, zihinsel, duygusal, sosyal ve eğitsel gelişimleri için de olmazsa olmaz bir araçtır.
Çocukların gelişim çağında spora katılımı, çağımızın en büyük sağlık problemlerinden biri olan ve son 10 yılda artış göstererek ilerleyen çocukluk çağı obezitesinin önüne geçer. Ayrıca gelişim çağında edindikleri hareket alışkanlığı ile ileri yaşlarda karşılaşabilecekleri tip II diyabet, kalp ve damar rahatsızlıkları, yüksek tansiyon, bazı kanser çeşitlerine yakalanma risklerini kayda değer miktarda engellemiş olurlar.
Gündelik yaşamda düzenli hareket etmenin ve hareket alışkanlığı edinmenin faydaları saymakla bitmez. Çocukların spora katılımı sonucu elde edecekleri önemli birkaç faydayı sizler için derledik;
1. Spor yapmak çocukların yaşamı boyunca depresyon ve anksiyete riskini azaltır.
Çocuklarda ve tabii ki yetişkinlerde düzenli egzersiz, özellikle çağımızın zorlu koşulları ile başa çıkmak için en önemli varlıklarımızdan biri olan ve tüm dünyanın önemine sıklıkla vurgu yaptığı zihinsel sağlığımızı korumanın ve iyileştirmenin en etkili yollarından biri.
Egzersizin depresyon ve anksiyete semptomlarını hafiflettiğini kanıtlayan birçok araştırma ve bilimsel veri mevcut. Araştırmalar, hafif ila orta şiddette semptomları olan bazı insanlar için egzersizin birinci basamak tedavi olarak antidepresanlar kadar etkili olabileceğini gösteriyor.
Ancak sporun çocukların zihinsel sağlığı için özel yararlarını inceleyen çok sayıda araştırma da var. 2019'da yapılan bir araştırma, ihmal, ev içi işlev bozukluğu veya fiziksel, cinsel veya duygusal istismar gibi travmatik deneyimler yaşayan çocukların, eğer bu süreçlerde spora da katıldılarsa, yaşamları boyunca depresyon veya kaygı ile boğuşma olasılıklarının daha düşük olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, takım sporlarının gerçekten "önemli" bir "direnç oluşturucu" olduğu sonucuna vardılar.
Pandemide elde edilen veriler de bu sonuçları doğruluyor. İngiltere’de ebeveynler üzerinde yapılan bir anket çalışması, Covid ile ilgili spor kısıtlamalarının kaldırılmasını takiben çocukların neredeyse yarısının ruh sağlığında fark edilir iyileşme olduğunu ortaya çıkardı.
2. Çocukken spor yapmak yaşam boyu sürecek bir hareket sevgisinin temelini oluşturur.
Spor yapmak, çocuklara kardiyovasküler sağlıklarını iyileştirmelerine ve el becerisi ve koordinasyon gibi becerileri üzerinde çalışmalarına yardımcı olmak gibi birçok fiziksel fayda sağlar. Ancak sporseverlik, uzun vadede çocukların hayatında daha da güçlü bir role sahip olabilir.
Araştırmacılar, çok yönlü gelişim gösteren ve takım sporlarından haltere kadar çeşitli fiziksel aktivitelerle uğraşan çocukların, fiziksel aktiviteden daha fazla keyif aldıklarını ve bu iyi olma halinin, onların yaşamları boyunca fiziksel aktiviteden zevk almalarına yardımcı olduğunu buldu. Ayrıca, yetişkinlikte yeni bir spor veya fiziksel beceri öğrenmek tabi ki mümkün olsa da 30 yaşından sonra eğlence amaçlı spor yapan kişilerin büyük çoğunluğunun çocukken spor ve hareket alışkanlığı edindiğini ortaya çıkardı.
3. Spor yapan çocukların, yetişkin olduklarında bile yalnız kalma olasılıkları daha düşüktür.
American Academy of Pediatrics'e göre, özellikle takım sporlarına katılmak, daha güçlü benlik duygusuna ve benlikle bağlantı kurma imkanına neden oluyor.
AAP, "Takım ortamı, sporcuların sosyal olarak bağ kurmaları, akranlarıyla özdeşleşmeleri ve kişisel büyüme ve gelişmeyle meşgul olmaları için bir ortam sağlıyor", diyor ve spor yapan çocukların genel sosyal işlevsellik ölçümlerinde daha yüksek puan alma eğiliminde olduklarına dikkat çekiyor.
Bu potansiyel faydalar yetişkinliğe kadar da uzanıyor. Örneğin bir çalışma, 10. sınıfta spor yapan çocukların yetişkinlikte daha az sosyal izolasyon bildirdiğini ortaya çıkardı. AAP, bunun nedeninin çocuklukta spor yapmanın çocuklara iletişim, çatışma yönetimi ve hatta empati üzerinde çalışmak için birçok fırsat vermesi olabileceğini söylüyor. Uyarlanabilir sporlara (engelliler için eğlence amaçlı sporlar) odaklanan araştırmalar, araştırmaya katılanların %80'inin (çoğu çocuk) sporculuğun sosyal yaşamlarını olumlu yönde iyileştirdiğini söylediğini ve dolayısıyla güçlü sosyal faydaları olduğunu göstermiştir.
Tabii ki, spor sihirli bir değnek değil. AAP, çocuklar büyüdükçe takım ortamında taciz, zorbalık ve risk alma davranışlarının yanı sıra tükenmişliğin çok gerçek riskleri olduğuna dikkat çekiyor.
Ancak, gerçekten zevk aldıkları bir sporda yer aldıklarında, uzlaşma ve bağlantı hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olan takım arkadaşlarıyla çocuklar, takım ilişkilerini yönetmek, sırayla çalışmak ve ortak bir hedefe odaklanmak gibi yaşamları boyunca kendilerine yardımcı olacak sosyal beceriler geliştirebilirler.
4. Spor yapan çocuklar zaman yönetimi konusunda daha başarılıdır.
Zaman yönetimi, özellikle yetişkinlik hayatımızda kritik öneme sahip olan ve yaşam boyu ihtiyacımız olacak temel bir beceridir.
2020 yılında yayınlanan bir rapora göre spor yapan çocukların, yapmayanlara kıyasla zaman yönetimi becerilerini daha çok geliştirdiğini ortaya koydu.
Bunların hepsinden önce unutulmaması gereken bir fayda daha var; Çocuklar için en büyük fayda, eğlenirken ortaya çıkar.
Çocukluk döneminde ne kadar popüler olsa da 13 yaş civarlarına gelindiğinde sporu bırakma oranları oldukça yüksek. Bunun en önemli sebeplerinden biri (imkansızlıklar ve uygun şartların oluşmaması dışında), yapılan sporun artık eğlenceli gelmemesi.
Eğer çocuğunuz spor yapıyor ancak bırakmak istiyorsa bunun sebebi hakkında biraz düşünebilirsiniz; Spor çocuğuma zarar mı veriyor? Sporu kendi için mi yapıyor, yoksa bizim için mi? Bu sorular değerlendirme sürecinize yardımcı olacaktır.
Çocuğunuzun yapılandırılmış sporlara bir ilgisi yoksa, bunu sorun etmeyin. Amatör bir lig veya bir spor sınıfı bulmaya çalışabilirsiniz. Ayrıca sporun sunduğu fiziksel ve duygusal faydalardan yararlanmanın başka yolları olduğunu da unutmayın. Serbest oyun, gerçekten güçlü bir araçtır. Çocuklara spor disiplini dışında koşmak, bisiklete binmek, atış yapmak, yürüyüş yapmak veya dans etmek için bol bol fırsat yaratın. Asıl amaç, gerçekten eğlenceli ve heyecan verici bir aktivite bulmaktır. Bu sırada bir iki şey öğrenir ve beceri geliştirirlerse de ne ala!
